مقایسه‌ی وب۲ و وب۳: تفاوت‌ها

اگر از بحث‌های پیرامون رمزارزها، رمز‌های غیرقابل‌معاوضه (NFT) یا فناوری بلاک‌چین اطلاع داشته باشید احتمالاً نام وب۳ به گوشتان خورده است. وب۳ نامی کلی برای تمام فناوری‌های بالا و راهی برای شناسایی پیشرفت یک صنعت فناورانه است.

 اصطلاحات «وب» و «اینترنت» بیشتر اوقات به‌صورت مترادف به کار می‌روند، هرچند دو فناوری متفاوت هستند. علاوه بر این، World Wide Web یا وب جهان‌گستر، بیشتر از یک نسل دارد.

در این مطلب از وبلاگ به تفاوت‌های وب۱ و وب۲ و وب۳ خواهیم پرداخت. این مطلب نمایی کلی از وب۱ ارائه می‌دهد، به تعریف وب۲ و وب۳ می‌پردازد و این فناوری‌ها را با هم مقایسه می‌کند.

بیایید نگاهی به این سه نسخه‌ی متفاوت از world wide web بیندازیم و تفاوت‌های آن را بررسی کنیم.

وب۱ و وب۲ و وب۳ چیست؟

وب۱ چیست؟

وب۱ اولین مرحله از مراحل تکامل World Wide Web است. در اولین روزهای وب۱ تعداد اندکی از کاربران محتوا ایجاد می‌کردند و بیشتر کاربران فقط مصرف‌کننده بودند. تعداد زیادی صفحه‌ی وب شخصی وجود داشت که معمولاً صفحات ثابتی بودند که یا روی سرورهای وب ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت (ISP) کاربر و یا روی سرویس‌های رایگان میزبانی وب قرار داشتند.

وب۱ به کاربران اجازه نمی‌دهد در زمان گشت‌وگذار در اینترنت تبلیغات وب‌سایت‌ها را ببینند. وب۱ یک شبکه‌ی تحویل محتوا (CDN) است که به وب‌سایت‌ها اجازه می‌دهد اطلاعات فردی را به نمایش بگذارند. می‌توان با استفاده از وب۱ وب‌سایت شخصی ایجاد کرد. بر اساس تعداد صفحاتی که مشتری می‌بیند هزینه‌ای از او دریافت می‌شود. وب۱ دایرکتوری‌هایی را در اختیار کاربران می‌گذارد که می‌توانند با استفاده از آن اطلاعات خاصی را پیدا کنند. سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۴ به دوره‌ی وب۱ مشهور است.

وب۲ چیست؟

اگر وب۱ را تعداد اندکی از مردم بدانیم که برای مخاطبان زیادتری محتوا ایجاد می‌کردند، وب۲ گروه بسیار بزرگی از مردم است که میزان فزاینده‌ای از محتوا را برای مخاطبان بسیار بیشتری تولید می‌کنند. در وب۱ تمرکز اصلی بر روی خواندن بود، درحالی‌که در وب۲ مشارکت در مرکز توجه قرار دارد.

این گونه‌ی آنلاین وب بیشتر بر محتوای تولیدشده توسط کاربر (UGC)، سهولت در استفاده، تعامل و سازگاری بهتر با بقیه‌ی سیستم‌ها و دستگاه‌ها تاکید دارد.

شرایطی که کاربر نهایی تجربه می‌کند در مرکز توجه وب۲ قرار دارد. درنتیجه، این شکل از وب مسئول به وجود آمدن جوامع، همکاری‌ها، بحث‌ها و رسانه‌های اجتماعی است. همه‌ی این‌ها سبب می‌شوند وب۲ همه جا به‌عنوان حالت غالب تعامل مبتنی بر وب برای بیشتر کاربران در عصر جدید شناخته ‌شود.

وب۳ چیست؟

وب۳ در مقایسه با وب۲ نویدبخش پیشرفت است، به‌خصوص به خاطر تغییرات مهمی که در زیرساخت‌های اساسی ایجاد می‌کند. سومین نسل وب از سیستم پیشرفته‌ی فراداده یا metadata استفاده می‌کند. به این نسخه از اینترنت وب معنایی یا semantic web نیز گفته می‌شود.

سیستم فراداده کمک می‌کند داده‌های مختلف به شکلی سازمان‌دهی شوند که هم برای انسان‌ها و هم برای ماشین‌ها قابل‌درک باشند. برجسته‌ترین تمایزی که در مقایسه‌ی وب۳ با وب۲ مشاهده می‌شود، مسلماً مهم‌ترین مزیت وب۳ است. در وب۳ دیگر نیازی به واسطه‌های متمرکز نیست و اطلاعات در دسترس افراد بیشتری قرار دارد.

مقایسه‌ی وب۲ و وب۳: تفاوت‌ها

کاربردهای وب۲ و وب۳

کاربردهای وب۲

وب۲ سیستم‌های مبتنی بر دانشی را در اختیار کاربران می‌گذارد که به آن‌ها کمک می‌کنند داده‌های جمع‌آوری‌شده را سازمان‌دهی و بازخوانی کنند.

این نسخه از وب دارای اطلاعات پویایی است که خود را در پاسخ به اقدامات انجام‌شده توسط کاربر تغییر می‌دهند.

وب۲ از واسط برنامه‌نویسی کاربردی (API) سفارشی‌ای استفاده می‌کند که در خود شرکت طراحی شده است.

وب۲ استفاده‌ی مستقل را تشویق می‌کند و گونه‌های مختلفی از تعامل را امکان‌پذیر می‌کند:

·   پادکست

·   رسانه‌ی اجتماعی

·   برچسب‌دهی/بلاگ‌نویسی

·   نوشتن نظر

·   استفاده از RSS برای جمع‌آوری (Curation)

·   استفاده از شبکه‌های اجتماعی

·   رأی‌دهی به محتوای وب

کاربردهای وب۳

جهان‌های متاورس: جهان مجازی سه‌بعدی و بی‌انتها

کاربران می‌توانند در بازی‌های بلاک‌چین مالکیت حقیقی منابع درون بازی را در اختیار داشته باشند و این موضوع مشابه با همان مفاهیم رمز‌های غیرقابل‌معاوضه (NFT) است.

اثبات‌های دانش صفر و اطلاعات شخصی ایمن‌تر، دو مورد از کاربردهای فناوری بلاک‌چین هستند که با حریم خصوصی و زیرساخت‌های دیجیتال ارتباط دارند.

امور مالی غیرمتمرکز هستند. استفاده از بلاک‌چین برای پرداخت، تراکنش‌های مالی دیجیتال همتابه‌همتا و سازمان‌های غیرمتمرکز مستقل بیت‌کوین همگی مثال‌هایی از کاربردهای رمزارزها هستند. اعضای جامعه صاحبان جوامع آنلاین هستند.

وقتی وب۳ به‌طور کامل اجرا شود، کاربران می‌توانند با هم ارتباط برقرار کنند، به‌صورت امن اطلاعات را ردوبدل کنند و بدون نیاز به مراجع مرکزی یا هماهنگ‌کننده تراکنش‌های مالی خود را انجام دهند. درنتیجه، هر شخص به جای اینکه فقط کاربر محتوا باشد به صاحب محتوا تبدیل می‌شود.

مزایا و معایب وب۲ و وب۳

وب۲

·   مزایا

وب۲ به کاربران اجازه می‌دهد تنها با یک کلیک به انبوهی از اطلاعات دسترسی داشته باشند. در سال‌های اخیر شاهد افزایش قابلیت‌های جستجوی داده و اطلاعات بوده‌ایم. استفاده از وب۲ چندان سخت نیست. اینترنت مجموعه‌ی بزرگی از اطلاعات را در قالب‌های مختلف ارائه می‌دهد. می‌توان به سادگی به اطلاعات در زبان‌های مختلف دسترسی داشت.

وب۲ به افراد فرصت می‌دهد در مناظره‌ها و تالارهای گفتگو شرکت کنند و افکار و نظرات خود را به اشتراک بگذارند. می‌توان از وب‌سایت‌های رسانه‌های اجتماعی برای تبادل اطلاعات درباره‌ی وقایع کنونی جهان استفاده کرد. مردم حالا به لطف وب۲ می‌توانند اطلاعات ناقص را تکمیل کنند و داده‌های غلط را اصلاح کنند.

·   معایب

گاهی اوقات نتایج نشان‌ داده شده با آنچه درخواست کرده بودیم مطابقت ندارند. در موارد متعددی کیفیت خروجی ترجمه پایین است. گاهی اوقات رسیدن به پاسخ موارد خواسته‌شده زمان زیادی می‌طلبد. ممکن است اطلاعات دریافتی دقیق نباشند.

اگر آدرس ایمیل یا آدرس وب‌سایت کسی را نداشته باشیم، نمی‌توانیم با او ارتباط برقرار کنیم. ممکن است در معرض حملات هرزنامه‌ای، ویروسی و کلاه‌برداری قرار بگیریم. گاهی اوقات فضای خصوصی وجود ندارد.

وب۳

·   مزایا

وب معنایی قادر خواهد بود با گردآوری داده‌های بیشتر به شبکه‌ی آنلاین داده‌ها کمک کند. امید بیشتری به قابل‌اطمینان‌تر بودن آن وجود دارد. استاندارد وب۳ به سازندگان و کاربران کمک می‌کند آزادی بیشتری داشته باشند.

وب۳ با به‌کارگیری شبکه‌های غیرمتمرکز اطمینان حاصل می‌کند کاربران هیچ‌وقت کنترل داده‌های آنلاین خود را از دست ندهند؛ این موضوع با قدرت بخشیدن به کاربران از طریق افزایش گزینه‌های شخصی‌سازی امکان‌پذیر خواهد شد. پیش‌بینی می‌شود در نسخه‌های بعدی وب، طراحی غیرمتمرکز سبب ‌شود احتمال به وجود آمدن نقطه‌ی تکی شکست کمتر باشد و درنتیجه وب قابل‌اطمینان‌تر شود.

به نظر می‌رسد وب۳ در بیشتر موارد توسط متخصصان اجرا شده است. این فناوری سطح بالاتری از فردی‌سازی را در قلمرو اینترنت ایجاد می‌کند. چون وب۳ می‌تواند علایق شما را شناسایی کند، قادر خواهید بود زمانی را که برای کاوش در اینترنت سپری می‌کنید تا حد زیادی سفارشی‌ کنید. این موضوع باعث خواهد شد هنگام مرور وب بازدهی بیشتری داشته باشید.

·   معایب

دستگاه‌هایی که از نظر توسعه‌ی فناوری سطح پایین‌تری دارند نمی‌توانند به وب۳ دسترسی داشته باشند.

سایت‌های وب۱ بسیار قدیمی‌تر به نظر خواهند رسید. فرآیند قانون‌گذاری چالش‌برانگیز است. بعضی از متخصصان صنعت باور دارند ماهیت غیرمتمرکز وب۳ نظارت و کنترل پلتفرم را با چالش مواجه می‌کند. این موضوع در کنار موارد دیگر ممکن است به افزایش سوءاستفاده و جرائم سایبری ختم شود.

سرمایه‌گذاران خطرپذیر و دیگر سرمایه‌گذاران مالکیت آن را در دست خواهند داشت. درنتیجه، احتمال دارد کنترل آن همچنان متمرکز باقی بماند.

آیا آینده متعلق به وب۳ است؟

تحلیل دقیق اینترنت نشان می‌دهد هنوز میلیون‌ها وب‌سایت ثابت وجود دارد که افراد متصل به اینترنت می‌توانند به آن‌ها مراجعه کرده و مطالب آن‌ها را بخوانند، بدون اینکه لازم باشد به هیچ شکلی با محتوای آن‌ها تعامل برقرار کنند.

بااین‌وجود، اکثر افراد بیشتر وقت خود را در وب۲ می‌گذرانند.

تنها چند سال طول کشید تا وب۲ به شکل غالب اینترنت تبدیل شود. احتمالاً چند سال دیگر طول می‌کشد تا وب۳ به پلتفرم غالب اینترنت تبدیل شود. وقتی این اتفاق بیفتد، وب۲ منسوخ نخواهد شد. اینترنت به خاطر این تغییر به نسخه‌ی بهبود‌یافته‌ای از خودش تبدیل خواهد شد.

به‌عبارت‌دیگر، اینترنت هیچ‌وقت از صفحه‌های ثابت خالی نخواهد بود. وب۱ از بین نخواهد رفت. وب۲ هم همین‌طور. همه‌ی ما می‌توانیم امیدوار باشیم وب۳ به وعده‌های خود برای غیرمتمرکز کردن اینترنت و مهیا کردن فرصت‌‌های بهتر برای همه‌ی انسان‌ها برای دسترسی بیشتر به داده‌ها، دارایی‌ها و هویت خودشان عمل کند. وب۳ چیزی است که همه‌ی ما چشم‌به‌راه وقوع آن هستیم.