İtibari paralar için minting (basım) yeni paraların oluşturulup kabul haddi verilerek tedavüle sokulmasına denir. Mining (madencilik) ise değerli minerallerin veya diğer jeolojik elementlerin yeryüzünden, çoğunlukla bir cevher kütlesinden çıkarılmasına denir. Bu makalede kripto paralar bağlamında basım ve madencilik arasındaki farklılıkları öğreneceksiniz.

Kriptoda minting (basım) ne anlama gelir?

Basım, işlem bloklarını, doğrulama verilerini blokzincirde doğrulayıp kaydettiklerinde doğrulayıcılar için ödül olarak yeni kripto paraların oluşturulmasıdır. Basım, Proof-of-Stake (Hisse Kanıtı) blokzincir protokolü takip edilerek gerçekleştirilir. Staking, işlem verilerinin doğrulanmasını ve işlem bloklarının onaylanmasını koordine etmek için hisse kanıtı konsensüsü tarafından kullanılır. Kripto para madenciliğinin madencileri gerektirdiği gibi basım da doğrulayıcıları gerektirir.

Doğrulayıcı olmak isteyen kullanıcıların bu role uygun olabilmek için blokzincirin yerel coinini stake etmeleri gerekir. Hisse kanıtı konsensüsü doğrulayıcıları otomatik bir süreçle rastgele seçer. Daha fazla coin stake eden kullanıcıların blokzincirde işlemleri doğrulamak için doğrulayıcı olarak seçilme seçilebilme ihtimali daha yüksektir. Doğrulayıcının ana görevi blokzincir ağında yapılan her işlemi kaydetmek ve onaylamaktır.

Kripto basımında, işlem bloklarını doğrulamada protokolü ihlal eden herhangi bir kullanıcı stake ettiği kripto paraları kaybeder. Basımdaki doğrulayıcı ödülleri kullanıcıların blokzincirde yaptıkları işlemler için ödediği işlem ücretinden gelir.

Kripto para ekosistemi NFTler gibi diğer varlıkları da token olarak basar. Coin basımının token basımından farklı olduğunu bilmek gerekir. NFTler sanat, dijital varlıklar, sertifikalar, dijital koleksiyon eserleri, işlem kartları vb. token haline getirilmiş dijital eserlerdir. Blokzincirde NFT basımı yalnızca doğrulayıcılarla sınırlı değildir, isteyen herkes blokzincire dijital eser veya belge kaydedebilir. NFTler bağlamında, basım, blokzincire dijital varlıkların kopyalanma sürecidir.

Kripto mining (madencilik) nedir?

Kripto para madenciliği, madenciler olarak bilinen blokzincir ağı kullanıcılarının ağ güvenliğini sağlamak ve işleri karşılığında ödül (kripto) almak için işlem bloklarını onaylamasıdır. Madencilik kripto para üretir ve madenciler ağı ayakta tuttukları için ödüllendirilir. Özetle, madencilik, donanım işletim gücü ve karmaşık algoritmayı çözmek için yazılım kullanarak blokzincir ana defterindeki işlemleri doğrulama ve bu yolla işlem bloklarını onaylayarak ödül kazanma sürecidir.

Kripto madenciliği, her yeni işlemi doğrulayıp kaydetmek ve blokzincirin güvenliğini sağlamak için meşakkatli bilgisayım yapmak amacıyla yüksek performanslı özel donanım cihazlarını gerektirir. Sürece dahil olan her parça donanım ve yazılım ağ düğümü olarak adlandırılır.

Düğümler, işlem hashini, on altı haneli bir tamsayı, doğru tahmin etmek için rekabet eder. Blokzincir ana defteri, işlem hashini en hızlı elde eden bilgisayar tarafından yeni doğrulanan işlemle güncellenir ki bu aynı zamanda onu yeni üretilen kripto parayla ödüllendirir.

Kripto madencileri gönüllü olarak madencilik için gereken büyük miktardaki işlem gücünü sağlar. Madencinin bilgisayarı yerel olarak binlerce işlem ana defterini kaydettiğinden çok fazla veri gerektiren madencilik bireysel madenciler için kârlı değildir. Bu günlerde, madencilik çiftlikleri pahalı ve yüksek verimli madencilik ekipmanları satın alır ve bu süreci işletebilmek için gerek elektrik faturasını öder.

Bazen bu çiftlikler yeterince madencilik gücü üretmez. Bu nedenle, madencilik çiftlikleri bilgisayım güçlerini bir araya getirerek madencilik havuzları oluşturur. Her madencilik çiftliği ürettikleri güç oranında madencilik havuzundaki ödülleri paylaşır.

Madencilik ve basım arasındaki farklar

Yeni kripto paraların ödül olarak oluşturulduğu temel konsensüs ve süreç basım ve madenciliği ayırır. Basım için hisse kanıtı konsensüsü gerekirken kripto para madenciliği için iş kanıtı konsensüsü gerekir. Her iki sürecin sonunda da, kripto para basılır fakat iş kanıtı madenciliği ve hisse kanıtı basımının bu amaca ulaşma süreci farklıdır.

Yeni oluşturulan tokenleri merkeziyetsiz bir biçimde dağıtmak için blokzincirin güvenliğinin sağlanması gerekir ki bu basım ve madencilik işlemlerinin ortak amacıdır. Bitcoin ağında madencilik, basımı bir alt küme olarak kapsar, yeni bir blokun ilk parçalanması yeni coinlerin oluşumuyla sonuçlanır.

Basım, Madencilik ve Staking hakkında

Kripto basımı ve kripto madenciliği farklı olsa da kripto staking süreçleri benzerdir. Bu temel kripto para terimleri yeni başlayanlar tarafından sıklıkla birbiriyle karıştırılır. Yukarıda da açıklandığı üzere, kripto basımı bir hisse kanıtı konsensüsünde yeni coinlerin tedavüle nasıl alındığıdır. Kripto basımında işlemler doğrulayıcılar tarafından doğrulanır.

Doğrulayıcılar, blokzincirin yerel kripto parasını stake ederek ağın güvenliğini sağlayan düğümlerdir. Doğrulayıcıların sorumluluğu ağda gerçekleştirilen işlemleri doğrulamaktır ki doğrulayıcılar bu görevi yerine getirdikleri için ödüllendirilirler. Basım aynı zamanda NFTler olarak bilinen dijital varlıkların blokzincirde kopyalanma sürecidir.

Kripto basımı, madenciliği ve staking arasındaki benzerlikler

Kripto madenciliği ve basımı farklı yaklaşımlarla aynı amaca ulaşmayı hedeflediklerinden benzerdir. Kripto para madenciliği iş kanıtı konsensüsüyle çalışırken kripto staking hisse kanıtı konsensüsüyle çalışır. Madencilikte, matematiksel hesaplamalar gerçekleştiren düğümlerle işlem blokları doğrulanır. Basımdaysa işlem blokları blokzincirin yerel kripto para birimini stake eden doğrulayıcılarla doğrulanır.

Kripto madenciliği, basımı ve staking arasındaki farklar

Kripto para stakingi temel olarak kripto para basım ve madenciliğinden faklıdır fakat staking de kripto basımında doğrulayıcılara gereken süreçlerden biridir. Kripto basım ve madenciliğinin hedeflerinden biri blokzincirin güvenliğini sağlamak ve blokzincirdeki işlemleri onaylamaktır.

Kripto para stake etmek, alım satım yapmadan pasif gelir elde etmenin yollarından biridir. Staking, kripto para yatırımcılarına kripto varlıklarını kullanarak onlara satmaya veya takas etmeye gerek duymadan pasif gelir kazanmanın yolunu açar. Kripto para stake etmek, merkeziyetsiz borsalara (DEX) likidite sağlamak için kullanılır. Kullanıcılar belli bir süre için merkeziyetsiz borsalara likidite sağlayarak kâr elde eder. Buna DeFi staking veya DeFi farming de denir. Merkeziyetsiz borsalarda kripto para tutarak likidite sağlayan kullanıcılara ise likidite sağlayıcıları denir.

Kripto para stake etmek, yüksek faizli birikim hesabı yatırımı yapmakla kıyaslanabilir. Yüksek getirili bir birikim hesabına para yatırdığınızda bankanız bu parayı yatırım yapmak veya başkalarına borç vermek için kullanır. Bu parayı belli bir süre bankada tutmanızın karşılığında verilen borçtan belli bir yüzdede faiz alırsınız. Benzer şekilde, kripto para stake ettiğinizde likidite ve hızlı işlem sağlamak için coinlerinizi kilitlersiniz. Kripto staking getirileri yüzdelik getiriler olarak hesaplanır. Getiriler kullanıcıların işlem yaparken ödediği işlem ücretlerinden toplanır. Bu getiriler, herhangi bir bankanın yatırım oranından daha yüksektir.